donderdag 26 februari 2009

WOLK VAN NIET-WETEN


Ongeveer rond deze tijd, een jaartje geleden, was ik volledig in de ban van Franny and Zooey van J.D. Salinger. Eigenlijk heeft het boek me nog steeds niet losgelaten. Een verwoede zoektocht begon naar De weg van een pelgrim, gepaard met het wilde idee om te voet naar Santiago de Compostella te gaan. In het spoor van pelgrims, misschien hopend op eenzelfde ervaring. Misschien lichtjes geïnspireerd door het verhaal van Christopher McCandless en zijn trektocht doorheen Amerika naar de wildernis van Alaska. Niet Amerika, maar Europa als decor van een zoektocht.

Een jaar gaat al bij al vlug vorbij. En de maalstroom van het menselijk geheugen is feilbaar. Bij het passeren van de etalage van een boekenwinkel, welde de gedachte aan die trektocht terug op. In mijn speurtocht naar De weg van een pelgrim, stootte ik op meerdere literatuur uit de christelijke mystiek waaronder de gekende Meister Eckhart, Catharine van Sienna en Jan van Ruusbroec. Enkele herinneringen uit een lang vervlogen studententijd (met dank aan Paul Mommaers). De zoektocht heeft niets opgebracht. Te sceptisch ten opzichte van het zogenaamde niet-weten? Misschien gewoon eens vertrekken?

“Her skin was lovely, and her features were delicate and most distinctive… ”

woensdag 25 februari 2009

NACHT WAARIN ALLE KOEIEN ZWART ZIJN


In hoeverre kunnen we onzelf onzichtbaar maken in een samenleving? Hebben we niet soms de neiging om - wanneer niemand het ziet natuurlijk - dingen te doen die we in normale omstandigheden niet zouden doen? Van het wegwerpen van een papiertje tot het stelen van een fiets? Of, lang leve de nieuwe media, mensen ongegeneerd lastig te vallen? Zolang we zelf maar uit het beeld blijven of zolang niemand ons ziet. De wens om onszelf onzichtbaar doorheen de mensenmassa te bewegen.

In hoeverre reikt ons moreel bewustzijn? En hoe lang houden onze principes ons tegen om anderen geen 'kwaad' te berokkenen? Plato beschreef dit denkbeeld aan de hand van de ring van Gyges. Een beeld van de ringdrager dat later terugkeert in Wagners Ring en Tolkiens Ring. Ook Paul Verhoeven is schatplichtig aan de grote filosoof. In zijn film Hollow Man uit 2000, laat hij ons zien waartoe onzichtbaarheid kan leiden.

Zolang we maar in de spiegel kunnen kijken en onszelf beoordelen is er niets aan de hand...

maandag 23 februari 2009

IN CIRKELTJES LOPEN


Want als de wil ooit geheel in overeenstemming zal zijn met het verstand, dan zullen wij alleen nog maar verstandelijk redeneren, en geen verlangens meer hebben, omdat het bijvoorbeeld immers onmogelijk is om, met behoud van de rede, iets onzinnigs te willen en op die manier welbewust tegen het verstand in te gaan en iets te wensen dat ons schade berokkent…

F.M. Dostojevski

maandag 16 februari 2009

ANA-INES




Tot aan de maan en terug...

zaterdag 14 februari 2009

WALK UNAFRAID



Een muzikaal intermezzo

As the sun comes up, as the moon goes down
These heavy notions creep around
It makes me think
Long ago I was brought into this life, a little lamb
A little lamb
Courageous, stumbling
Fearless was my middle name
But somewhere there I
Lost my way
Everyone walks the same
Expecting me to step
The narrow path they've laid
They claim to

(chorus)
Walk unafraid
I'll be clumsy instead
Hold my love me or leave me
High

Say "keep within the boundaries if you want to play"
Say "contradiction only makes it harder"
How can I be
What I want to be?
When all I want to do is strip away
These stilled constraints
And crush this charade
Shred this sad masquerade
I don't need no persuading
I'll trip, fall, pick myself up and

(repeat chorus)

If I have a bag of rocks to carry as I go
I just want to hold my head up high
I don't care what I have to step over
I'm prepared to look you in the eye
Look me in the eye
And if you see familiarity
Then celebrate the contradiction
Help me when I fall to


R.E.M.

zondag 8 februari 2009

POPCULTUUR



Dat filosofen er wel eens naast kunnen zitten, heeft de geschiedenis al meerdere malen duidelijk gemaakt. Dat er onder hen denkers zijn met een sterke neiging het verleden te verheerlijken of een terugkeer naar oude waarden, valt ook niet onder stoelen of banken te steken. Meerdere mensen hebben wel eens last van heimwee naar (betere) tijden. De goede oude tijd zeker?

Zo is ook de aanval van Roger Scruton in zijn boek "Waarom cultuur belangrijk is" ten opzichte van de hedendaagse pop- en televisiecultuur niet mis te verstaan. "[Zij] zal altijd een steriele kracht blijven, waar niets dan een verstrooiende impuls van uitgaat. Uiteindelijk zal ze, net als de televisie, haar aanhangers verliezen of die reduceren tot een zombie-achtige toestand die hen van het verleden van de mensheid isoleert."

Laten we lekker uit het oog verliezen dat de geschiedenis reeds een hele hoop rommel en kleine garnalen heeft uitgewist. Sommigen terecht, anderen hadden we misschien niet onder het stof mogen laten vergaan. Getuige hiervan de sterke verfilming van "Revolutionary road", naar een roman van Richard Yates. En wees nu eerlijk, Radiohead, Coldplay, en vele anderen die hier op een hoopje gegooid worden als verderfelijk? (Ondertussen wordt er een concert van The Boss op televisie uitgezonden.) Nou, even lekker postmodern, ieder zijn mening zeker? Wat zou Mozart vandaag de dag spelen? Verstrooiing om na te denken...

zaterdag 7 februari 2009

DENKEN OVER ZIEL



Laten we dit jaar, als een laat voornemen, teruggaan naar de kern van de dingen. Een manier van leven, gericht op een bewuste omgang met onszelf en onze wereld. Wat we denken, en wat we zeggen in het publieke en private domein van het leven.

Les een: geen Plato, nog niet, maar even denken over wat we zeggen en schrijven. Dat leidt ons onvermijdelijk tot taalfilosofie. Wie anders dan Wittgenstein? Gevangen tussen ijs en aarde, tussen perfectie en wat mensen rest...