Deze week haalde Jo Vally uitgebreid de krantenkoppen. De Vlaamse schlagerzanger zat zogezegd vast in een Turkse gevangenis. Niet dus. Het verhaal bleek een smaakloze reclamestunt ter promotie van zijn nieuwe cd. Ironisch genoeg duwde een vriend op hetzelfde moment een hartverscheurende cd in mijn handen: Theresienstadt Project van Anne Sofie von Otter (Deutsche Grammophon, 2007).
De beroemde mezzosopraan zingt hier liederen die werden gecomponeerd in het Praagse Therezin, het concentratiekamp Theresienstadt dat de Duitsers oprichtten om het Rode Kruis te charmeren. In het modelkamp werd onder lichte dwang naar hartelust gemusiceerd, maar intussen werden wel massaal gevangenen afgevoerd naar Auschwitz om de indruk te wekken dat er in Therezin voor iedereen voldoende Lebensraum was.
Dat er in concentratiekampen werd gecomponeerd en gezongen is niet uitzonderlijk. Olivier Messiaen schreef in gevangenschap zijn beroemde Quator pour la fin du temps en elk kamp had wel zijn bigband of zelfs volledige orkest. Muziek verstrooide niet alleen de bewakers, maar hielp ook uitgeputte gevangenen naar hun werk te marcheren en begeleidde de gruwelijkste executies. Toch bevat deze cd in de eerste plaats melancholische liederen en een naam die daarbij onmiddellijk opvalt, is Ilse Weber.
Overdag verpleegde Weber zieke kinderen. ’s Nachts componeerde ze, zichzelf begeleidend op mandoline, liederen met hartverscheurende passages als: 'Ich möchte so gern nach Haus…' Niet dus. Op haar 41ste werd Weber naar de gaskamers van Auschwitz gevoerd. Sommige getuigen beweren met stelligheid dat ze in werkelijkheid haar zieke kinderen vrijwillig tot in de dood begeleidde. Het is een bovenmenselijke daad die je met andere oren naar deze intrieste muziek doet luisteren. En het is een ‘stunt’ waar Jo Vally een serieus puntje kan aan zuigen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten