Naar aanleiding van de tentoonstelling Picture This! (met werk van Herman Asselberghs, Burnett Rose en Renzo Martens) in het Vlaams-Nederlands huis deBuren, werd er gisteren een symposium gehouden onder de veelzeggende titel onheil, pijn, bloed. representaties van lijden. “Lijden behoort tot de universele menselijke conditie, maar er is geen kunst waarin het tonen,het uitbeelden, het verbeelden van lijden zo prominent aanwezig is als in de westerse kunst.” Prominent aanwezig, en toch kunnen we het niet plaatsen in ons eigen leven. Lijden is namelijk iets dat verbannen moet worden of iets dat uitsluitend de ander overkomt. Vooral in het spreken over de dood, is het steeds iets dat iemand anders is overkomen. Lees eventueel (nog) eens De dood van Iwan Iljitsj van Tolstoj.
De wonde als crisis van het denken, bedreiging van de orde, bedreiging van zekerheden. De wonde die niet verholen wordt, maar het denken openbreekt. De pijn is als het il y a van Jean -François Lyotard waar geen grip op te krijgen is.
Wat hierbij het meest opvalt is dat de fotografie de kunst bij uitstek is om het ondraaglijke zeer expliciet naar voren te brengen. Daar waar de schilderkunst en de beeldhouwkunst vaak gebruik maakt van dieperliggende betekenissen en symboliek die niet altijd gekend zijn door de toeschouwer, overvalt een foto (meer dan een film) de zelfgenoegzame toeschouwer. Alhoewel het werk van Berlinde de Bruyckere - zoals duidelijk hierboven - een zeer rijke en sterke representatie van het lijden geeft, stemt het eerder tot reflectie dan tot walging. Vergelijk het eventueel met de fotografie van Sally Mann, Joel-Peter Witkin of Andres Serrano. Vooral deze laatste is zeer expliciet en niet voor gevoelige kijkers. (P)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten