zondag 30 december 2007

ANDY WARHOL


De kerstvakantie is een ideaal moment voor korte citytrips. Niet te ver van huis, zodat niemand je afwezigheid van de feestdis opmerkt. Zwarte Vijvers reed de voorbije week naar Parijs en Amsterdam. Naar Parijs voor Parijs en naar Amsterdam voor een tentoonstelling over de goeroe van de Pop Art. Het Stedelijk Museum is tijdelijk verhuisd naar het postkantoorgebouw bij het centraal station en eigenlijk zou je alleen al voor het prachtige café/restaurant op de elfde verdieping naar de Nederlandse hoofdstad trekken. Na twee Bokma's scheurden we ons uiteindelijk toch los van het unieke uitzicht over het IJ met zijn veerdiensten en love boats, en daalden af naar Warhol.

Het is een merkwaardige tentoonstelling, want niet het schilderwerk van de kunstenaar staat centraal. Wel zijn talloze films, 'Factory diaries', screen tests... En dat is een hele boterham. Het is ook de beste Warhol-tentoonstelling die ik ooit zag. Geen fluorescerende Marilyn Monroe's, geen Campbell's soepblikken in 48 kleuren... De bezoeker krijgt daarentegen de unieke gelegenheid een blik te werpen op het bijna volledige cinematografische oeuvre van dandy Warhol. Ik schat dat je een week nodig hebt om alle vertoonde films uit te zitten: van het acht uur durende Empire tot alle uitzendingen van Andy Warhol TV, een reeks die de kunstenaar in de jaren 80 maakte op maat van MTV.

Alles wordt synchroon gepresenteerd en dat zou Warhol zeker hebben toegejuicht. Film wordt bij hem behangpapier, een levend schilderij. Vooral hier toont Warhol zich een visionair: van de afstompende beeldcultuur, van het tv-scherm dat in veel gezinnen dag en nacht aanstaat maar waar niemand nog naar omkijkt. Of van opkijkt. De films van Warhol zijn uitgesproken voyeuristische en bevatten nauwelijks verhaal. In Blow Job zoomt Warhol een half uur in op het hoofd van een man die... inderdaad. In Eat kauwt de ster drie kwartier op paddestoelen. In het machtige Empire zie je het Empire State Building, van avondschemering tot ochtendgloren. Lichten gaan aan. Lichten gaan uit.

De tentoonstelling verplicht je te flaneren, te zappen, te proeven zonder lang stil te staan. Het aanbod is te overweldigend in zijn banaliteit. Warhol is de lusteloze regisseur. Alles kan gefilmd worden. Of niet. Een fallisch gebouw wordt een movie star. Het belangrijkste is dat de camera blijft draaien. Wat de acteurs voor de camera uitspoken, zoeken ze zelf maar uit. Warhol leest intussen de krant, nipt van zijn koffie en besluit zijn statief eens te verplaatsen. Of niet. De acteurs hoeven niet te acteren. Ze mogen zichzelf zijn. En niemand verplicht de kijker te kijken. Everything is wonderful.

Geen opmerkingen: