ONTAYSO

Vorige week stierf Karlheinz Stockhausen. De Keulse componist was een provocateur, dat is het minste wat je kan zeggen. Een van zijn laatste composities was een stuk voor strijkkwartet. Niks aan de hand, ware het niet dat hij de muzikanten in helikopters boven Amsterdam liet cirkelen. In de concertzaal zorgde hij voor een livemix, schroefgeluiden incluis. Zwarte Vijvers heeft ooit wel eens cd's van de componist in huis gehaald, maar ze bleven meestal ongespeeld. Stockhausen verstond de kunst om je katten de gordijnen in te jagen.

Mijn lichte afkeer van deze Duitse goeroe heeft misschien vooral te maken met zijn ongeliktheid. Stockhausen zag zichzelf graag als pionier van de elektronische klassieke muziek, maar vergat in zijn onstuimigheid wel eens te vermelden dat hij de mosterd haalde bij onze Karel Goeyvaerts (gestorven in 1993). Als student las ik ooit een interview met de Antwerpse componist. Ik herinner me passages die getuigden van onverholen rancune. Want Stockhausen verstond ook de kunst om met alle eer te gaan lopen. Nochtans was er aanvankelijk geen vuiltje aan de lucht: in 1953 doken de twee vrienden samen de studio's van WDR in. Een legendarisch moment, want ze fabriceerden voor het eerst muziek die geproduceerd werd via elektronische generatoren. Enkele jaren later zou Goeyvaerts tijdelijk stoppen met componeren. Nadat hij zijn stempel had gedrukt op een hele generatie jonge avant-gardisten.

De composities van Stockhausen werden almaar megalomaner. Tot hij zich Wagneriaanse, zeg gerust kosmische, proporties begon aan te meten. Die sieben Tage der Woche (ook wel Licht genoemd) bestaat uit avondvullende opera's. Eentje voor elke dag van de week. Van 1977 tot 2005 zou hij aan dit project sleutelen. Daarna kwam hij naar buiten met een al even hoogmoedige cyclus: Klang. Die bevat muziek voor de 24 uren van de dag, in 24 composities met telkens een wisselende bezetting.

Zopas ontdekte ik het sublieme Ontayso. Ik weet niet of dit ambitieuze elektronicacollectief rechtstreeks is beïnvloed door de compost van Stockhausen. Ik weet wel dat ze volledig - bewust of onbewust - in zijn voetsporen treden. Onlangs legden ze de laatste hand aan hun lichtjes fantastische boxset 24 Hours. Elke cd bevat een uur magische muziek. Music non stop, voor elk uur van de dag. Ontayso zijn onder anderen de Mexicaanse Esther Santoyo en de Belg Koen Lybaert. Naast clicks, drones, mierzoete ambient en dubby melodieën, produceren ze ook gracieuze visuals en video's. In elke track worden trouwens veldopnames verwerkt, opgenomen in hun Kempische thuisbasis Geel, op dat uur van de dag. Voor wie minder tijd heeft, verscheen enkele weken geleden Selected Work from The 24 Hour Box. Ik ben al ettelijke etmalen verslaafd aan Ontayso's warme en bezwerende ambient. En wat meer is: ook de katten worden er muisstil van.