JOSEPH CANTELOUBE

Gisteren streek het boeken- en praatprogramma Uitgelezen voor het eerst neer in Leuven. In het auditorium van Bibliotheek Tweebronnen wikte en woog een panel drie recente Britse romans, aangevuurd door moderatrice Fien Sabbe. Veerle Dobbelaere (actrice), Jos Geysels (ex-politicus), Anna Luyten (journaliste) en Rick De Leeuw (gevoelige rocker) bladerden de voorbije weken door de laatste romans van Jonathan Coe, Nick Hornby en Ian McEwan. Tussen het gekeuvel en gesnater door verzorgde De Leeuw met zijn zijn vaste compaan Jan Hautekiet een liveset. Ik ben geen fan van de Nederlandse zanger, maar het werkte wonderwel. Ze brachten nummers die volgend jaar op cd moeten verschijnen.

Maar Zwarte Vijvers was in de eerste plaats natuurlijk gekomen voor de boeken. Niet toevallig werd Aan Chesil Beach op het einde besproken. Het volledige panel was het eens over de genialiteit van deze korte en gevoelige roman die herhaaldelijk werd vergeleken met kamermuziek. Smak van Hornby bekoorde maar half, maar totaal vernietigend waren de vier veellezers voor De regen voor hij valt van Coe. Met pijn in het hart, want Luyten en Geysels bleken grote fan van eerdere romans als The Rotters' Club en The House of Sleep. Luyten vermoedde dat de Engelse schrijver gewoon een oud filmscenario had herwerkt. Dobbelaere had kritiek op de foto's die in het boek een hoofdrol spelen. De lezer werd volgens haar overstelpt met visuele non-informatie. En De Leeuw ergerde zich dood aan stilistische onzinnen die schreeuwden om eindredactie met de schaar.

Waarom dan toch stilstaan bij De regen voor hij valt? Omdat negatieve kritiek ook een averechts effect kan hebben. Heeft de briljante auteur dan echt overhaast een gehandicapt boek de wereld in gestuurd? Onmogelijk toch? Bovendien zorgde de vroegere voorzitter van Agalev ook voor een positieve noot. Hij verwees naar de culturele eruditie van Jonathan Coe, want blijkbaar was de schrijver in een vroeger leven muziekrecensent. Ergens in de roman was Geysels een verwijzing naar Chants d'Auvergne opgevallen. Klassieke muziek die hij onmiddellijk in huis had gehaald en een tip waarvoor hij Coe bijzonder erkentelijk was.

Die terloopse opmerking is natuurlijk Gefundeness Fressen voor Zwarte Vijvers. Chants d'Auvergne is een liederencyclus gecomponeerd door Joseph Canteloube, met een glansrol voor de sopraan. Canteloube schreef in de eerste helft van de vorige eeuw vijf boeken met volksliederen uit zijn geboortestreek, de Auvergne. Het zijn melancholische en speelse liedjes van de plattelandsbevolking, over herders en herderinnetjes, gezongen in het Occitaans. Chants is het bekendste werk van deze componist die trouwens ook een organisatie stichtte om zijn Auvergne te promoten. Dat Canteloube zijn liefde voor eigen bloed en bodem wel bijzonder ernstig nam, bleek tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 1941 sloot hij zich in alle politieke naïviteit aan bij de fascistische Vichy-regering. Het houdt ons niet tegen de volgende dagen op klopjacht te gaan naar deze aangebrande folkmuziek, waarschijnlijk in de recente en spotgoedkope versie van Naxos. (samples)